YERÇEKİMİ ZAMANI YAVAŞLATIYOR

Bir cismin konumu zamanı etkilemektedir. Einstein’ın izafiyet kuramına göre, yerçekiminin etkisiyle zaman daha yavaş akmaktadır. Buna göre yerçekiminin daha az olduğu bir yere doğru uçmakta olan bir uçağın yolcuları her uçuşta birkaç nano saniye daha fazla yaşlanırlar. Ünlü fizikçi Stephen Hawking, bu gerçeği bir ikiz örneğiyle şöyle anlatmaktadır:

“Görelilik kuramı mutlak zamanı çöpe attı. Bir çift ikizi düşünelim. Diyelim ki ikizlerden biri dağın tepesinde yaşasın, ötekisi deniz yüzeyinde. İlk ikiz (yani dağın tepesinde yaşayan) ikincisinden daha çabuk yaşlanacaktır. Yani yeniden karşılaştıklarında öbüründen daha yaşlı olacaktır.” (Stephen Hawking, Zamanın Kısa Tarihi, s.54)

Einstein ve Hawking’in çekim merkezlerinin yakınında zamanın daha yavaş geçtiği teorisi, Amerikalı bilim adamları tarafından deneylerle kanıtlanmıştır. Bu konuda yapılan ilk deney  için yüksek irtifadaki bir füze ile manyetik alanın etkisinin daha fazla olduğu iki ayrı yer seçilmiştir. Aralarında yükseklik farkı sebebiyle yerçekimi farkı bulunan bu iki yere  atomun titreşimlerini ölçebilen çok hassas iki süper atomik saat yerleştirilmiş ve zamanın göreliliği bilimsel olarak ispatlanmıştır. Günümüz-de ise bu deneyin kapsamı arttırılarak zamanın izafiyeti günlük hayatta da izlenebilmiştir. Bu deney için öncekilere oranla yüzlerce kat daha hassas iki atomik saat kullanılmıştır. Ancak bu deneyi diğerinden ayıran tek fark hassas atomik saatler değildir. Bu kez iki saat arasındaki yükseklik farkı sadece 33 cm’dir.

Amerikan bilim dergisi Science’in 24 Eylül 2010 tarihli sayısında yayımlanan deneyin sonucuna göre, 33 cm yüksekte, yani iki basamak yukarıda bulunmak basıncı biraz daha azalttığı için zamanın daha hızlı geçmesine neden olmakta ve iki basamak yukarıda bulunan kişi daha çabuk yaşlanmaktadır. Fakat, bu fark 97 yıllık bir ömürde saniyenin 90 milyarda biri kadar olur ve hiç kimse tarafından fark edilemez.

Buraya kadar kısaca özetlediğimiz bilimsel bulgudan ortaya çıkan sonuç, zamanın algı olduğu gerçeğini bir kez daha ispatlamıştır.

Kaynak: http://www.sciencemag.org/cgi/content/ abstract/ 329/5999/1630